Çocuğuma En Güzel Ödül ‘’Geribildirim’’
Temel sorumluluklarımızın en önemlilerinden olan çocuğumuzun duygusal ihtiyaçlarının gelişiminin karşılanması ve eğitimi için kullandığımız yöntemler ve araçlar hayati önem taşır.
Aileler genelde çocukların gelişimi sırasında çocuğunun mutluluğu için her dediğini yapması yani sınır koymamasını çocuğunu mutlu edeceğini düşünür ve bunu uygular belli bir süre sonra şunu fark eder ‘’ çocuğumu zapt edemiyorum sözümü dinlemiyor ya ona ceza ( dediğimi yapmazsan o şeyi 2 gün kullanamazsın) vermek zorunda kalacağım ya da ödülle (şunu yaparsan sana istediğin o şeyi alırım ) onu ikna edip sözümü dinleteceğim’’ der ve ilerleyen yaşlarda çocuğumuzun egosantrik (3-4 yaş çocuklarında ve ergenlerde görülen benmerkezcilik) olmasına yol açar ve önene geçmek zorlaşır.
Ailelerin yaptığı bir diğer yanlışta çocuğa yenilmektir. Çocuklar anne babalarının zayıf yönlerini keşfeder ve oradan sürekli ebeveynlere yön verir bunlardan en etkilisi sızlamak ve ağlamaktır bunu da yabancı kişilerin yanında yaparak ebeveynleri savunmasız bırakırlar. Ebeveynler dış motivasyon ( ödül-ceza) ile anlık durumu kurtarsa da bu kalıcı bir durum değildir. Çocuklar ileriyi düşünmez çocuklar o anı hazını almak ile kafaları meşguldür. Hayata hazırlamak neden–sonuç ilişkisi içinde gelişir çocuk belki de o anlık kızgınlıkla karşı çıkabilir lakin ileriki yaşlarında bunun doğruluğunu gördüğü zaman ailesine teşekkür eder ve gelişimine devam eder. İç motivasyon ise merak , öğrenme , girişkenlik ve mutlulukla kaplıdır iç motivasyonla verdiğimiz davranış , bilgi ve beceri hızla alınır ve tüketilmeye başlar. Ceza sadece davranışı durdurur çok ödül de davranışı çıkar ilişkisi haline getirebilir. Mesela trafik ışıkları kırmızı olduğu anda geçmek hem kişiye zarar vermek için hem de diğer insanlara zarar vermek için yeterli bir neden olduğu halde maalesef ki yapılmakta yalnız kırmızı ışık yanında trafik polisi bulunduğu zaman bundan sıkınır ve sabırle bekleriz geçmek için.
Her ailenin ve yaşadığı kültürün belli sınırları vardır bunları dikkate alarak çocuklara küçük yaşlarda öğretilmesi ilerleyen yaşlarda çocuğun sağlığı , topluma faydalı, uyum sağlaması ve gelişmesi için gerekir. Bunu sağlamanın yolu disiplindir. Disiplin aynılığın olması yani çelişkinin olmaması çocukların öğrenmesini kolaylaştırır. Disiplin kar yağışı gibidir yağar ve birikir erimesi uzun süre alır.
Buraya kadar ödül ve cezanın çocuklara olumsuz etkilerini konuşmuş olduk peki bunlar çözüm yolu değilse çözüm yolu nedir ? sorusunun cevabı geribildirimdir(Yaptırım). Çocuklarımıza yaptıklarının cezası değil geribildirimini(Yaptırımını). göstererek çocukların yapacakları şeylerin bilincinde olmasını sağlar. Nasıl ki 1 yaşında bir çocuğun sobaya bir kere dahil dokunmadan ona yaklaştığı anda hissettiği sıcaklık ona zarar vereceğini beyin söylüyorsa yani geribildirimden dolayı elini sürmezse 4 yaşındaki 10 yaşındaki 14 yaşındaki çocuklarında davranışların nelere mal olacağını yani geribildirimini bildiğinden dolayı onu yapmamak için kendini zorlar.
Peki bunu yaptım çocuğum böyle şuan ne yapmam gerekiyor diyenler için ilk önce kendimizden başlamalıyız yani bakış açımızı değiştirmek ve gereken bakış açısını kazanmak için bir uzmana danışmak ile yol haritası çizilmelidir. Bunu yapamayanlar olabilir onlarda uzanmaların kitaplarını ve programlarını dikkatlice takip etmelidir. Dikkat edilmesi gereken en önemli anne-babanın bakış açısının değiştirdikten sonra bunu çocuklarına açıklayarak hem teorik hem de pratik olarak göstermeleri en etkili yol olacaktır.
Görüşmek Dileğiyle Hoşça Kalın…
